Shillong: Ka Lawmali Pyllun SC ka la pynliem ia ka Nongmensong da 2-0 ha ka jingiakhun ka 3rd division ka SSA kaba long ha kane ka sngi Saitjain ha madan Polo. Ia kine ki kol ka Lawmali la thep da u T. Wanniang 27’ bad u L. Nongkynrih 29’.
Ha kawei ka jingialehkai, ka Sanmer SC ka la shah pylliem ha ka Gorkha SC da 0- 1 bad ia kane kawei ka kol ka Gorkha la thep da u V. Sharma 65’.
Kawei pat ka jingialehkai, ka Mawreng SC ka la pylliem ia ka Mawkriah West da 1-0 bad ia kane ka kol la thep da u C.Nongbri 39’.
Ha ka jingiakhun jong ka SPL U- 18, ka Langsning ka la shah pynliem ha ka Rangdajied Unoted da 0-1 kol bad ia kane ka kol la thep da u G.V . Lyngdoh.
Jop ka Lawmali ia ka Nongmensong ha ka 3rd Div
Plie shlem hikai phutbol u Egenson ha Mawngap
Shillong: U Rang ialehkai ba paw na ka jylla, u samla Eugeneson Lyngdoh ba dang shu dep ban soi biang bad ka Bengaluru FC bad u samla Aiban Dohling rang ïalehkai ba la soi da ka FC Goa, ha ka sngi Thohdieng ki la leit ban plie ïa ka shlem ai jinghikai phutbol kaba hap hapoh ka skhim jong ka Mission Football Grassroot Centre jong ka tnat sports ka sorkar jylla.
Ka jingplie ïa kane ka shlem ai jinghikai phutbol ki hep barit ka wan lyngba ka ophis u District Sports Officer ka East Khasi Hills District ïa kaba la plie paidbah ïa ka ha madan ïalehkai phutbol jong ka ophis PHE bad ïa kane ka shlem ai jinghikai yn tip ïa ka kum ka Rangdajied Maw-ngap Centre.
Nalor kine ki ar ngut ki samla ïalehkai, la don lang ruh u District Sports Officer ka East Khasi Hills District u bah D. Dan.
Hadien ba la dep ban plie ïa kane ka shlem ai jinghikai, la pynbud pat da ka prokram ïalehkai ba la ïakhun hapdeng ki khynnah kiba don ha ka shlem ai jinghikai jong ka JNS Grassroot Centre pyrshah ïa ka Rangdajied Mawngap Centre.
Ïa ka jingïalang plie ïa kane ka shlem ai jinghikai la pynïaid ïa ka da u football coach ka tnat sports u bah Khlaiñ Pyrkhat Syiemlieh.
Na ka liang u DSO bah D. Dan u pyntip ba ïa ka pro-kram ai jinghikai kaba pura ha kane ka shlem ïa ki khynnah barit yn sa sdang ïa ka naduh u Nailar mynta ka snem.
Pynlong ka SAM ia ka Meghalaya State Shooting Championship

Shillong: Ka seng Shooting Association Meghalaya (SAM) ha ka sngi kala pynlong ia ka jingiakop siat pistol kaba san hapoh jong ka Assam regimental Centre (ARC) ha kaba da ki phew ngut ki la wan ban ia shim bynta.
Ia kane ka jingiakop kaba ar sngi, ia kaba la tip kum ka “ Meghalaya State Shooting Championship” ia kaba la juh pynlong da ka SAM. Shuwa ban sdang ia ka jingiakop siat Pistol la pynlong ia ka jingshim smai da ki nongiashim bynta ha kane ka jingiakop.
Kane ka jingpynlong ia kane ka jingiakop ka long kaba kongsan haduh katta katta na ka bynta ka jylla Meghalaya namar ha u snem 2022 ka jylla kan sa pdiang iaka National Games ha kaba ka jingiakop siat pistol ka dei kawei na ki jingialehkai ha ka national games.
Sumar ei ka District Khatar- shnong, ha Laitmawsiang

Shillong: Ka District Khatarshnong kaba hap hapoh ka Sohra Presbytery lyngba ka SELD Committee, kum shi bynta ban ai ka jingshakri sha ki paidbah ka thaiñ, ka la ïoh ban pynlong ïa ka jingai jingsumar ei (Free Medical Camp) ha ka shnong Laitmawsiang(Sohra) ha ka sngi Saitjaiñ bala dep. Ka SELD kala pynlong ïa katei ka camp da ka jingïarap lang jong ka Herelina Khonglah Gospel Ministry. Ha katei ka prokram la wan ïashim bynta da palat 100 ngut ki nongshong shnong na katei ka shnong bad kiwei pat , kata naduh ki tymmen, ki rangbah kynthei shynrang nalor ki khynnah kiba la ïoh jingsumar ei lyngba kane prokram bad kaba long da shisha ka jingkyrkhu kaba khraw ïa ki paidbah jong ka thaiñ.
Na ka liang jong ka District la ïoh ka jingkren na u Chairman jong ka u Rev. D.L.Syiemlieh bad u ba long ruh u Secretary ka Committee, uba la pynkynmaw ïa ka Ministry jong U Trai Jisu kata, ka jingpynkhiah jong ka Met bad Mynsiem (Healing Ministry). Na ka liang jong ka HKGM Ministry la ioh ka jingkren na U Dr B. Lato, uba la pynkynmaw ba ka Ministry ka kham pynleit jingmut sha ki Nongkyndong kiba dang sah dien ban iarap ha kaba ai bad sumar ei. Katba na ka liang jong ka Balang kata T.Bn S.Buhphang u la ai khublei kyrpang ïa ka District lyngba ka SELD Committee kaba la wanrah ia kane ka programme ha ka Balang bad ka shnong.
Ia katei ka medical camp la pynlong da ka jing ïatreilang hapdeng ka SELD Committee jong ka District bad ka Heralina Khonglah Gospel Ministry kiba la ai ïa ki doktor bad ki staff lem bad ki dawai dashin kiba ïadei bad ki jingpang jingshitom jong ki briew ha kito ki thaiñ.
Na ka liang ka SELD Committee ka pynpaw ka jingsngew nguh kyrpang ia ka shnong Laitmawsiang bad kumjuh ruh Ia ka Balang kaba la ia don bynta na ka bynta ka tei ka program.Ia katei ka jingïalang la pynïaid da U T.Bn SS Majaw uba long u Chairman jong ka SELD Committee.
Leit sieh kyrteng hi ka KSU sha Darrang Shnongpdeng, bym suidniew ka tnat PWD

Shillong: Ka Khasi Students’ Union Shnongpdeng Unit myn shi sngi, ka la leit buh ia ka jingthoh kyrteng ha lad Darrang – Shnongpdeng namar ka jingbym suidniew ka Sorkar lyngba ka tnat PWD ban buh kyrteng. Hadien ba ka seng ka la ioh ka jingujor na kiba bun ki briew kiba shem jingeh ban wan sha kine ki shnong, khamtam kiba wankai sawari namar ka bym biang ki jingthoh, ban kdew lynti ia ki ba kin poi shapoh Shnongpdeng bad Darrang kiba long kiwei na ki jaka ba khring bad itynnad hapoh Ri Khasi. Ka jingthoh kaba don ha katei ka lad ka dei ka bym shai shuh bad kaba la shu ieh kumto khlem buh da kaba thymmai la bun bun snem mynta. Ka KSU Shnongpdeng Unit ka kyrpad jur ruh ia ka Sorkar ba kan pynkloi ban siang rong noh ia ka surok Shnongpdeng – Darrang khnang kan suk ka leit ka wan ki nongwankai sawari (tourist) sha kine ki jaka, ong ka kyrwoh da u Samla Shiningstar Kongwang Pulicity Secretary ka KSU Shnongpdeng Unit.
Bat ka UHM, ia ki nongpom bad khaii dieng tuh ha Assam

Shillong: Ka UHM Jirang Circle hapoh ka jingialam u President Bah Center Syngkli ki lah ioh kem bad pynsangeh noh ia ki dkhar na Assam kiba ju mlien ban wan tuh dieng na ka khlaw jong ka District Council ba hap hapoh Jirang bad ka jingpom dieng pathar kine ki khar Assam ka la iaid bun bun snem bad ba kim tieng ne suidniew ia ki trai shnong hapoh ka thain.
Hadien ba ioh jingtip mar mar ki la hiar ban leit jurip da lade bad la lap kitei ki dkhar na Assam ki wan kynhun kynhun ban pom dieng bad kit da ki thuk ne ar shaka sha Assam hadien ki dkhot ka seng ki la pynsangeh noh ia kane ka kam beain jong kine ki khar ryngkat ka jingmaham ba kim dei shuh ban dang wan pom dieng na Meghalaya.
Kumta ka seng ka kyntu jur ia ka District Council ba kan leh ei ei halor kane ka bynta bad ka dei ban pynkhlain bad ban pyrkhing shuh shuh ia ka check point/check gate jong ka khnang ba kine ki dkhar ba wan pm dieng be-ain kim ym ioh lad ban ne leh donbor.
Na ka liang ka seng kan ym shong kli kti bad ba kan dang iaid shakhmat khnang ban lah ban tehlakam ia ki kam beain baroh. Kane ka long katkum ka kyrwoh na u Publicity Secretary ka Jirang Circle u bah Sylvester L Mawnai.
Pynkup burom ka UTD ia ka MDC thymmai

Nongpoh: Hynnin ka sngi Saitjain, ka Umsning Town Dorbar (UTD) ka la pynkup burom ia ka Kong Macdalyne S. Mawlong, kaba dei ruh ka MDC ba thymmai jong ka Umsning Constituency.
Ha ka jingpynkup burom kaba la long ha Umsning Auditorium Hall, ki la don bun ki riew rangbah kiba la wan sakhi ha katei ka jingpynkup burom ia katei ka MDC bad kita kiba kynthup naduh u para jong ka u Bah Jason S. Mawlong, uba dei ruh u MLA ka Umsning, u Chairman ka UTD, u Bah A Makdoh, u Secretary General, Bah K Warjri lem bad kiwei kiwei.
Haba iadei bad katei ka jingpynkup burom, na ka liang u Chairman ka UTD lem ki longkmie jong ka UTD, ki la ai da ki jingai sngewbha sha ka Kong Macdalyne Sawkmie Mawlong.
Sngewlem ki nongrwai ba khraw, halor ka jingkhlad U bah Gilbert Nongkynrih
Shillong, 7 Naitung:
Bah Monarch Shabong
Halor ka jingkhlad jong U bah Gilbert Nongkynrih, uwei na ki nongrwai Khasi ba khraw, ki nongrwai ba pawnam ki pynpaw ia ka jingsngew duh kaba khraw, lyngba ka jingkhlad jong utei u rangbah.
U bah Therbor Lyngdoh, uwei na ki nongrwai uba pawnam bad uba la pynmih ia shibun ki kaset Khasi, ha ka thup kaba kyrteng “Shang Syntiew”, ha ki snem 80-2000, ula ong ba U bah Gilbert, ula noh synniang shi katdei ia ka jingrwai Khasi. U ong ruh “Ki bun ki jingrwai jongu, kiba ai jinghikai bad kiba ka jaitbynriew, ka dei ban sngewthuh”. Ula ong shuh “U dei uwei na ki nongsdang ban pynmih kaset Khasi bad ka jingkhlad jongu, ka dei ka jingduh kaba khraw”.
U Bah Rana Kharkongngor, uwei na ki nongrwai ba pawnam, u don mynta ha ka jingthiah pang, hynrei ha ka sur kaba tlot shi katdei, ula ong “Ka jingduh kaba khraw ia ka jaitbynriew”. La ong biang da utei u rangbah “Nga ai kynmaw burom u. Tang kata, kaba nga lah ban leh, nga sngewsih palat”.
U bah Headingson Ryntathiang, sa uwei na ki nongrwai Khasi ba khraw, ula sdang da kaba ong “Lah iapher bha ha ka iaput iatem lah iapher bha, kum uwei na ki nongrwai ba lah kham iaw, ngam ju sngew ba uta u long kumta, ngi ia burom uwei ia uwei bad kane ka long kum ban ktik jingmut ia ki nongrwai ki khynnah, ba kin nang ban sngewthuh ban burom”. La ong biang U bah Heading “Ngi ia rwai shaphang ka akor kaba tam, hynrei kata ka lah jah noh hi kein. Te lada ngam niewkor ia uto uba kham rit ianga, kumno uto kein un burom”. U Bah Heading, u ong ba ka jaitbynriew jongngi, ka long kaba shi troh bad ngi don tang katto katne ngut ki nongrwai lane kiba ai synniang na bynta ka jaitbynriew. Ka long ka jingduh kaba khraw, namar ki jingrwai jongu, kim dei kiba tad dor, hynrei kiba ia biang dor hi kein. Ha ka jinglong briew ngam tip, ban shu leit noh dang katne, nalor ba ngi dang duna, nangta ka jingduh ka wan kynsan pat”.
La iathuh U bah Headingson, da kaba ong, ba haba u leit recording shabar, u dkhar, u ong ba ki khasi song, ki long kiba tad shibun bad hangta, ki da pynsngap ia ki jingrwai kiba kynthoh ia ka kynthei. “Ha kiwei ki jaitbynriew, wat ki assamese, kam ju don kaba kum kata bad ki rwai ia kaei kaei kaba tei bad kaba don jingmut”.
Na ka jinglap une u nongthoh, ka jaitbynriew Khasi, ka la duh ia ki nongrwai kiba khraw kiba kynthup ia U bah TT Mukhim, uba la pynshongshit shibun ia ka prokram All India Radio, lyngba ka jingrwai “Kongthei bad I bah Duh”, nangta ngi la duh ia U bah DRL Lyngkhoi, uwei na ki nongrwai pyrthei bad u nongrwai niam, uba khraw shi katdei bad ki jingrwai jongu, kiba shoh shi katdei kum “Hangno ngin shong ha bym jukut” bad “Melinda” nalor kiwei pat bad ngi la duh ia U bah Skendrowell Syiemlieh, sa uwei u nongrwai ba khraw, uba la rwai ia ki jingrwai ba myllung sat, kum “Ko Shnong ba nga ieid”, nangta sa shibun kiwei pat bad mynta sa ia u bah Gilbert Nongkynrih.
Ka jingleit on tep ia U bah DRL Lyngkhoi bad U bah Skendrowell Syiemlieh, ka dei kaba da pynpait dohnud shi katdei, ia kito kiba don ha shwa ban leit on tep, ha kaba la pyntem ia ki jingrwai jong kitei ki nongrwai bad la iohi ia u paidlang, uba ia lum sawdong, ba um lah, khlem da jaw ki ummat kthang, lyngba ki jingrwai ba kit jingmut jong kitei ki nongrwai. Ha ka jingleit on tep ia U Bah Sken, la pyntem ia ka jingrwai “Ka shnong ba nga ieid”, hynrei la hap ban pynkut noh tang shi dkhot, namar ba u paidlang, uba don sawdong, ula ia iam paitdohnud dohnam.
Na ka liang jong U Rupang.com, u ai khublei kitbok, ba U bah Rana Kharkongngor, un nang ioh bor noh. Ki nongpule jong U Rupang.com, ki lah ban phah ia ki mesej kitbok ia utei u nongrwai ba khraw ka Ri Khasi, ha kaba ngin pynmih ha U Rupang.com
Ka light ka pyndiaw bad ka pynsngewsih
Ha kine ki por ka jingthud ka light kaba ym lah ban batai shuh. La sngewdiaw la sngewsih ba ka la long ka jingduh kaba ym lah batai shu, nga la tynjuh nga la peit katba ka bai light ba ngi siew man ki bnai kam ju hiar shisien ruh, bunsien ka nang kiew pynban, toi katkum ka rukom long briew ha ka jingkhein ia ki nongbylla lada ki la pep ban wan bylla te ka bainong ka la hiar, bad kim ong ei ei namar ki la sngewthuh ba kim wan. Ka light pat ka wan bylla ai jingshai ia ngi bun bun ki por ka la pep trei hap siew pura pat ia ka, shano ngin ud shano ngin nam. Ngim tip balei , toi lada pep trei ruh la dei ban iathuh da kaba shai, ban khot da kiwei.
Rev. B.P.Pohsngap
Sohryngkham
Sahkut da ki spah tylli ki trok kit mar na Bhutan, ha khappud ka Meghalaya Assam
Shillong: Ki don da ki spah tylli ki trok kiba kit mar na Bhutan, kiba la shah bat ha ki pulit jong ka West Garo Hills ha Paikan-Krishnai, kaba dei ha khappud ka Assam-Meghalaya, ha ka lynti ban leit sha Bangladesh, ong ka khubor ba la ioh lum mynta ka sngi.
Kitei ki nongniah kali kiba na Bhutan, la iathuh ba kam dei tangba ki shah khanglad ban rung sha Meghalaya, hynrei, ki don ki nongniah kali, kiba la shah ktah kti ha ki pulit ha katei ka thain, ong ka khubor. Kitei ki nongniah jong ki dumper, ki kam ba ki don ia ki kot ki sla kiba biang, hynrei ki pulit ka West Garo Hills, kim shym la ailad satia ba kin iaid ban leit pynhap mar sha Bangladesh.
Haduh mynta, la iathuh ba ki don da ki spah tylli ki dumper, kiba ieng ha Paikan, kaba hajan Krishnai, ha Goalpara District, ha kaba kitei ki dumper ki shu ieng hangtei la jan shitaiew kynthih bad katei ka la buh jingeh ia ki, namar ba ki la duna pisa bad ki la duna petrol ruh bad lada ki hap ban iai don ha katei ka jaka, kumta kin hap ban shah thngan bad ban nym poi leit pynhap mar shuh sha Bangladesh.
Ka kam kaba sahteng, ka long ba ka sorkar jylla, kan pynkhreh ia ka ain ban tih dewiong, ong U Ma Lber

Shillong: U Ma Lber Laloo, uba ia khun pyrshah ban pyllait ia u dewiong na ka jingteh jingkhum ka National Green Tribunal ha Supreme Court, ha ka jing pynmih khubor mynta ka sngi, u la pynsngew ba ka jingiakhun jongu, ka long kaba marwei bad kaba eh shibun, namar ba ka don ruh ka jing ialeh pyrshah, kaba long na shapoh bad shabar ka Jylla bad U Ma Lber, u ainguh ia U Blei, uba la wan rah ia katei ka jingbishar jong ka kashari, ha kaba ula ong “Ym don mano mano na ki kynhun shimet kiba don lang ha katei ka sngi, lait noh tang manga bad u pyrsa jongnga bad na ka GHADC”.
“Ngai ai burom ia ka Supreme Court kaba la pdiang ia kiba bun ki jing kyrpad jongnga, khamtam ha kaba iadei bad ka jinglong trai ia ka khyndew bad ia ki mar poh khyndew bad nangta ba ia ka jingtih dewiong, yn leh da ki trai par bad kiba dei ki trai jaka puta” ong U Ma Lber Laloo.
U Ma Lber, u ong shuh shuh “Nga pan map na baroh, ba ngam lah ban pynsngewthuh ia ka Supreme Court, ba kan pyllait noh ia ka Meghalaya na ka ain jong ka Mines and Miners Development and Regulation Act 1957. Wat la ka Supreme Court, ka la kyntait, hynrei nga khmih lynti ba ka sorkar Jylla, kan iakren bad ka sorkar India, ba kin ia pynbeit ia katei ka kam, na ka bynta ka bha ka miat ki paidbah”.
La ong shuh U Ma Lber ba u ai burom ia ka sorkar Jylla, ba ka kyrshan lang ha katei ka jing ialeh mukotduma bad ba ka la ujor halor shibun ki mat, kiba dei bad ka rai jong ka National Green Tribunal (NGT), kaba long pyrshah ia ka kam tih dewiong ha ka Jylla.
Ka kam kaba dang sahteng mynta ka dei ka ain ban tih dewiong lane ka mining plan, katba kum ka jingong jong U Ma Lber Laloo, kaba dei ka kamram ban pynkhreh da ka sorkar Jylla bad la iathuh ba kat haduh ha kine ki sngi, ka sorkar Jylla, kam pat lah ban pynkhreh ia ka ain tih dewiong bad u Ma Lber, u ong ba ka sorkar Jylla, ka dei ban leh kyrkieh ia katei ka ain.
U Ma Lber, u ong shuh shuh ba ka jingthung ia ki Mine Inspector, kam dei satia ban slem, namar ba ka jingtih dewiong, ka dei ban sdang noh mar mar. “Ka rai jong ka Supreme Court, kam biang satia ban sdang noh ia ka kam tih dewiong, hynrei ka jingtrei shitom da ka sorkar Jylla, ka long kaba donkam kyrkieh, na ka bynta ban pyniaid biang ia ka jingtih dewiong ha ka Jylla” ong utei u rangbah ha ka kyrwoh mynta ka sngi.
10 ngut jied ka BOCA ia ki khynnah na Jaintia Hills sha Bangalore
Shillong: Ka BOCA Juniors Football School lem bad ka North East Indian Goal (NEIG) ka la jied ia 10 ngut ki nongialehkai ban leit shah pyntbit sha Bangalore na rilum Jaintia Hills. La jied ia kine ki khynnah nongialehkai na ka jingpyrshang kaba long ha u bnai Iaiong mynta u snem ba la wan iashim bynta kumba 3000 ngut ki khynnah na kylleng ka Jaintia Hills.
Hadien ba la bishar bniah, ka BOCA ka la jied ia ki 10 ngut ban leit pyntbit shuh sha Bangalore. Kine ki khynnah ba shah jied kin ioh ban leit skul bad ka baibam ruh nalor ka jingshah pyntbit ha ka phutbol.Kiba shah jied ki long Besterly Ksih, Chemi Suchiang, Daniel Chullet, Grafanberg Poit, Iaishah Bareh, Ferdison Bareh, Elvis Nongtdu, Pynjailang Ryngkhlem, Hamedamanbha Thma, Hubert James Lyngdoh.
Haba pyllait kyrwoh u CEO ka NEIG bah Ajoymeson Lyngdoh u la ong ba ka NEIG kan pyllong biang ruh ia ki lympung kum kane ban kyntiew ia ka jingialehkai phutbol ha Jaintia Hills bad kan plie ia ka shlem hikai shen ha Jowai. U la ong ba ka jingthmu ka long ban jied ia ki nongialehkai ban lah ban iashim bynta ha ka Junior I league.
Ia ka NEIG la long Director u bah Kyrmen Shylla uba long u myntri sorkar.
Wat pynslem ia ka them metor, ong u Bah PM Syiem
Shillong: U bah P.M Syiem, Ex MLA u la thoh sha u Bah Prestone Tynsong myntri rangbah ba ar bad Chairman ka High Power Committee, kaba pyni ia ka Meghalaya Slum Area (Improvement and Clearance) Act 1959, kaba la pdiang da ka sorkar Meghalaya lyngba ka Meghalaya Adoption of Laws Order No.3 of 1973, ha kaba kane ka ain, ka ai bor ia ka sorkar ban weng (Clearance of Slum Area in town and country side of the state of Meghalaya) lada ka jaka ka dei kaba khapngiah, bym don nala paka, um bam um dih ba biang, kaba wanrah ia ka jingma ia ki paidbah. U Bah Syiem u la ong ba ka sorkar lyngba u Bah Prestone kam dei ban pynslem kumba leh kiwei ki Jylla ha India, haba weng ia ki jaka khapngiah kiba la kylla kum ki slum area ka them Metor.
Section 12 jong ka Act ka kren shai ba ka Slum Clearance ka mut ba ka sorkar ka lah ban pynpra bad weng ia ki jingtei iing ha kine ki jaka.
U Bah P.M Syiem u khmih lynti ba u Bah Prestone uba long u briew uba phrang, un pyndonkam ia kane ka ain, ban weng ia ka Themiew Mawlong kaba sah ki khar Metor kaba lah khapngiah palat bad kaba wanrah jingma ia ka iaid ka ieng ki paidbah.
Kylla khongpong ka Trok kit Masi, ha shnong Jyntru ha Ri Bhoi

Nongpoh: Kawei ka trok kit masi kaba don ia u number AS-02-AC-9225 bad kaba kit ia kumba 17 tylli ei ei ki masi, hynnin ka miet sngi Saitjain ha ka por 10 baje ei, ka la kylla hapdeng ka surokbah NH-6 kaba hap hapoh ka shnong Jyntru ha Ri Bhoi.
Ka jingtip kaba la iohlum da u nongthohkhubor, la iathuh ba katei ka trok kit Masi ka dei kaba la niah da u Merajul Islam, ha kaba ka la kit ia kitei ki masi na Nogoan, Assam, da ka jingthmu ban leit pynhap sha Laitlyngkot.
La iathuh ruh, ba katei ka trok kaba la kit ia kitei ki masi, la tap bha bha da ka Tyrpal, ha kaba ym shem la ithuh ba ka dei ka trok kaba kit aiu, hynrei ka jingshisha kaba la paw ba ka dei ka trok kit masi, ka dei tad hadien ba ka la kylla noh ha katei ka jaka kaba kham long khongdong ha shnong Jyntru, namar baroh kitei ki masi kiba ka la kit, ki la mih lut na katei ka trok.
Haba iadei bad katei ka jingjia, na ka liang u SP ka Ri Bhoi, u la iathuh ba ia kitei ki masi la hap ban pynphai biang sha ka jaka kaba la wan kit ia ki, namar la lap ba ki dei kaba la shu wan kit beain bad ki bym don ia ki kot ki sla kiba biang bad ki ban pynshisha ba shano kin leit.
Lah ruh ban kdew hangne, na ka liang ka kynhun ki Nongotdoh ha Ri Lum Khasi, ki la pynlong da ka jingsangeh otdoh Masi, kaba long ruh kum ka dak ban pyrshah halor ka jingjyllei palat ka shalan beain ia ki Masi sha Bangladesh.
Pynlong ain ka Parliament, ia u aadhar ban pyndonkam da ka mon shimet haba plie account, applai mobile

New Delhi: Mynta ka sngi, ka Parliament, ka la pynlong ain ia ka jing pyndonkam da ka mon jong u briew, ia u Aadhaar, kaba long kum ka jing pynshisha ban plie account ha bank bad ban ioh mobile phone ruh kumjuh.
La mynjur da ka Rajya Sabbha ia ka The Aadhaar and Other Laws (Amendment) Bill, 2019, da ka sur jong kiba bun ki dkhot.
Ka bill, ka rai ban dain kuna T.1klur bad nangta ban set phatok ruh, ia kito kiba pynkhein ia ki kyndon ban pyndonkam ia ki jingtip kiba ki ioh na u Aadhaar bad kaba la mynjur da ka Lok Sabbha, ha ka 4tarik Naitung 2019. Ia ka ain The Aadhaar and Other Laws (Amendment) Bill, 2019, la leit rah ha Lok Sabbha, ha ka 24tarik Jylliew 2019.
Katei ka ain, ka ailad ban pyndonkam ia u Aadhaar number na bynta ban pynthikna ia ka KYC lane ia ka jingtip kaba don hapoh Bank, kaba dei katba kum ka ain Telegraph Act, 1885, bad Prevention of Money Laundering Act, 2002.
Dei ban thew khlem kriah, ki nongthied kim dei ban ot kilo

Shillong: Ka KHADC ka la shim khia ia ka jingud jong ki nongrep ba ki mahajon ki dei ban sangeh noh ka jingot kilo ia ki mar rep kum ki jhur ba la wanrah ban die ha Iewduh bad ki nongrep ruh kim dei ban thew lang bad ka kriah ne ka byrni.
U CEM ka KHADC mynta ka sngi, u bah Teinwel Dkhar u la ong ba ka Council ka sngew khia ia ka jingeh jong ki nongrep khamtam kumba kila wan ud ia ka jingshah ot kilo ia ki mar rep jongki ha Iewduh.
“Kawei kaba la ia rai ka long ba ki nongrep kin thew ia ki mar rep ha kaba kin theh, bad kin thew ia kriah ne ka khoh ne byrni ne kano kano ba thep mar bad lada don ki mar ba pyut, yn kyntait noh bad yn thew kilo ia ka kriah ne khoh ne byrni bad yn khate na ka kriah ia kiba pyut”, la ong u CEM.
Hynrei u CEM u la iathuh ba ki nongrep ki la ud ba nalor ba ki la weng ia ka kriah ne khoh ne byrni, ki mahajon ki dang ot kilo sa kumba 5-6 kilo bad kane ka la ktah jur ia ki nongrep kiba la trei shitom ban trei baroh shi snem kynthih.
“Ki nongrep kila ud ba nalor ba la weng ia ka kriah, la weng ia kiba pyut, ki dang ot sa 5-6 kilo. Na ka Council kan shim khia ha kaba la don ka Committee halor kane”, la ong u CEM.
U la ong ba ha ka jingshisha, la dep ia rai ha ka Council ba la kumno kumno dei ban pynduh pyndam noh ia kane ka jingot kilo ha kaba u Syiem bad ka Hima Mylliem ki la kular skhem ba la kumno kumno ym dei ban jia shuh ka jingot kilo.
Katba u EM ba peit ia ka iew, u bah Jambor War haba pyntip ia kane ka rai ha phyllaw ka KHADC ia ki nongrep ba ap hadien ba la iashong jingialang bad ki nongialam ka HFU mynta ka sngi, u la ong ba ka Council kam shym la iehnoh ia ki nongrep, hynrei kan pynthikna ba ia ka jingeh jongki, yn pynbeit noh shen.
“Ngi la thung ia ka Committee ba kyrpang ban peit ia kane ka jingeh. Ka jingiakren ka la wan sha ka jingiasngewthuh jingmut ha kaba ka Council kan sa shim khia ia kane ban khot biang ia ka Committee ia u Syiem bad ki Myntri ka Hima Mylliem nalor ki nongkitkam ka HFU”, la ong u bah Jambor.
U la ong, “Ba phin sngewhun ban leit phai, ba nga kwah ban ong hangne ba ngi la shim ia ka jingkitkhlieh namar ba ki rai la don bad kaba sah sa tang ban pyntreikam na ka bynta ka jingseisoh jong phi”.
Halor ka kam khaii kynthei, sa 12 ngut ha ruhnar, kynthup ia u pulit
Jowai: Myn hynnin ka sngi ha ka jingiakynduh, ki heh Pulit ka West Jaintia Hills, ki la iathuh ba la ioh kem sa ia 12 ngut kiba don kti ha ka kam khaii bad kam awria kiba kynthup ia u pulit officer uba la shong thait.
U bah Donkupar Moksha (DSP) bad u MJ Manger (DSP) kiba la ialam ia ka kynhun Sit kaba dei ka kynhun tohkit ba kyrpang tang na ka bynta katei ka kam be-ain ki la iathuh ba kitei ki 12 ngut la ioh kem na ki bynta bapher bapher ka District.
Napdeng utei u heh pulit ba la shong thait ki la don ruh sa saw ngut ki nongtrei sorkar kiba la shah kem ha ki pulit.
Shah kem u heh ka Amrit Cement, ba set ia ki nongbylla
Jowai: Uwei na ki heh jong ka Amrit Cement Limited kaba don ha Umlaper jan Mynkre ha ki thain Lumshnong u la shah kem hynnin ka janmiet ha ki pulit ka East Jaintia Hills, hadien ba la kynnoh ba u la set be-ain ia ki 8 ngut ki nong bylla jong katei ka Company pynmih Dewbilat.
Utei u heh ka Amrit Cement uba la shah kem u dei uba la tip kyrteng kum u Pawan Kumar Yadav.
Ka khubor na ki pulit ki la iathuh ba hadien ba ki la ioh jingtip kaba thikna ba ki don ki nong bylla jong katei ka Company ki la shah set ha kamra jong ka Companu kiba ju pyndonkam ban sah naduh ka 2 tarik une u bnai, ki pulit ki la hiar ban pyllait ia ki bad ha ka juh ka por ki la kem ia utei u Pawan Yadav.
Bym don Ambulance ka Civil Hospital Nongpoh, aiti shipor u MLA ka Nongpoh

Nongpoh: U Bah Mayraldborn Syiem, MLA ka Nongpoh Constituency, myn hynnin ka sngi u la leit ban aiti da kawei ka kali kit nongpang (Ambulance) sha ka Nongpoh Civil Hospital, khnang ba kin ioh pyndonkam shipor, namar katei ka jaka sumar nongpang bad ka bym shem la don kali kit Nongpang mynta la shisnem kynthih.
Ia katei ka Ambulance, kaba u MLA u la aiti sha ka Nongpoh Civil Hospital, la pyniaid da ka Nongpoh Constituency Development Committee. Ha kane ka sngi kaba u MLA u la aiti ia katei ka Ambulance, la sakhi da ka jingdon ryngkat u District Medical & Health Officer ka Ri Bhoi, u Dr. M. Mawrie, ka Medical Superintendent, ka Dr. G. Mihsil lem bad kiwei.
Haba kren ha kane ka sngi, u Bah Mayralborn Syiem, u la ong ba ka daw kaba la pynlong ia u ba un aiti shipor ia katei ka Ambulance sha ki bor pyniaid ka Hospital, ka dei hadien ba u la lap ba katei ka Hospital, kam don kali kit nongpang bad kaba la wanrah jingeh shikatdei eh ia ki paidbah ha ka por ba ki donkam kyrkieh ban kit ia ki nongpang ne ban pynkynriah sha kiwei pat ki jaka sumar.
Shuh shuh, u la ong ruh ba katei ka Committee ka la rai ban ai shuwa shipor ban pyndonkam ha katei ka Hospital, katba ka sorkar kam pat lah ban ai Ambulance, namar da ka jingdon katei ka Hospital kan iarap ia ki bor pyniaid bad ruh ki nongpang kiba donkam ha ka pang ka shitom ba kano kano ka jaka ai jingsumar khlem ka Ambulance ka buh jingeh ia ki paidbah.
Da ka Committee kyrpang yn khlieh u bah Bindo ban buddien ia ki Bill:CEM
Shillong: Ka KHADC ka la pynkhreh ban thaw ia ka Committee kyrpang na ka bynta buddien kyrpang ia ki Bill ba sahteng ba la mynjur da ka Council ha ki snem ba la dep.
U CEM ka KHADC u bah Teinwel Dkhar u la iathuh myn hynnin ka sngi ba ka Council ka la pynkhreh ia ka ia kawei ka Committee ha kaba kan bynshet ha u bah Bindo M Lanong uba la shah thung kum u MDC na ka bynta ban buddien ia ki Bill kiba sahteng ha kine ki snem.
“Ngi la pynkhreh ban thaw ia ka committee kyrpang ban khlieh da u bah Bindo M Lanong na ka bynta ban buddien ia ki Bill ba sahteng haka sorkar bad ha ka ophis u Lat”, la ong u bah Teinwel.
Katkum ka jingong u bah Teinwel, ki don haduh kumba 39 tylli ki Bill jongka Council kiba la sahteng da ki phew snem ha ka tnad District Council Affiars (DCA) bad ha ka ophis u Lat ka jylla.
“Ki don ki Bill ba sahteng naduh u snem 1995 haduh kine ki sngi”, la ong u bah Teinwel bad bynrap, “kiba dang shen, ki long ka Land Bill, ka Clan Bill bad kiwei.
U la ong ba ki don ki Bill ba ka council ka thaw kiba ka sorkar jylla ka la shu pynphai khlem ka jingkynthoh watla ka dei ka rukom ba ka dei ban ai de da ka jingkynthoh halor kano ka nongrim ki kyntait.