Nongpoh: Ki Pulit ka Nongpoh Police Station, mynta ka sngi ki la leit ban shimti ia ka Metiap u Ashim Saha (33) snem ka rta, hadien ba ki la lap ba u la sdien phasi ialade ha uwei u siej uba la pynieng pynkiang ha kawei ka jaka kaba don halor tam jong ka Buidling Miracle Plaza, kaba don ha Nongpoh, Ri Bhoi. Ia ka metiap jing utei u Ashim Saha, nyngkong la lap da ki nongshong dukan hapoh jong katei ka Miracle Plaza mynta ka sngi ha ka por 9 baje ei ei mynstep, kata hadien ba ki la iohsngew ia ka jingsma pyut jong katei ka metiap. Lah ruh ban kdew hangne ba utei u Oshim Saha, u dei ruh uba shong dukan hapoh katei ka Building Miracle Plaza ha Nongpoh, hynrei u la jah rngai naduh ka 13 tarik mynta u bnai khlem da wanphai shuh sha iing, hynrei dei tad haduh hynne ka sngi ki la lap ia katei ka metiap ka jong u. Haba iadei bad katei katei ka jingjia, ki pulit kin pynlong ia ka jingtohkit bniah ban lap ia ki jingshisha baroh bad kumba long mynta hi, ki pulit ki dang ap ia ka kaiphod jong ka post mortem ban tip la ka dei ka jingshah pyniap ne dei ba u dkhat jubor ia la ka jingim. |
Ha u tyllai phasi la lap ia u bar jylla ba iap na Nongpoh
Thaw ka sorkar da ka Farmers Commission, ban peit ia ki nongrep
Shillong: Ka sorkar jylla ka la rai ban thaw noh da ka Farmers Commission na ka bynta ban peit ia ka jingeh jong ki nongrep ha ka jylla.
Ka kynhun myntri kaba shong mynta ka sngi, ka la shim ia kane ka rai ban peit bad ban kyntiew ia ki kam ba iadei bad ki nongrep.
U symbud myntri rangbah ka jylla u bah Prestone Tynsong u la ong, “Kane ka rai ka sorkar ban thaw ia kane ka Komishon, ka long ka jingbuddien ia ka rai jong ka dorbar bah ki nongrep kaba long mynshem snem ha ka nongbah”.
U la ong ba ka sorkar kan sa pynbna ruh ia u snem ki nongrep kaba lah ban long lashem snem, namar ba mynta u snem ka la dier palat.
“Ka jing pynbna ia ka snem ki nongrep, yn sa leh hadien, kaba lah ban long lashem snem”, la ong u bah Prestone.
Ha kawei ka liang, ka sorkar ka la rai ban thung ia u Mission Director ka State Resources Centre for Women kaba hap ha ka tnad Social Welfare. Ka jingthung kan long shi snem da ka kontrak.
Ka la rai ruh ban pdiang ia ka Draft State policy for Empowerment of Persons with Disabilities. Kane ka policy ka long ban mang bhah thungkam ia kiba duna dkhot met sha ka 4 percent na ka 3 percent bad kiwei. Ban pdiang admishon na ka 3 sha ka 5 percent.
La jer kyrteng thymmai ruh ia ka tnad Agriculture sha ka Directorate of Agriculture, Research, Training and Technology Induction.
Ka la rai ruh ban thung kam kontrak ia ki 6 ngut ki Enforcement Inspectors bad 15 Enforcement Checkers ha ka tnad Transport, ki ban trei ha ki jingkieng thew jong ka sorkar namar ka jingduna briew kane ka tnad bad nalor kiwei pat.
Ka jingsurbe ka la iaid ban buh pulit ha ka thain khappud, ong u Conrad
Shillong: U Myntri Rangbah ka jylla u Conrad K Sangma u la ong ba la bthah ia ka tnad kam pohiing ban surbe na ka bynta ban buh police outpost ha thain khappud kynthup ha ka thain Balakhawa ha Ri-Bhoi.
Haba kren mynta ka sngi, hadien ba la iakynduh ia ka kynhun ki MDC ka KHADC ba ialam da u CEM, u bah Teinwel Dkhar, u Conrad u la ong , “Hadien ba laleh ia ka surbe, ngi la phah ban bishar ban buh ia ka Outpost ha katei ka thain bad kiwei ki jaka”.
U la bynrap, ba u MLA ka thain u bah Sosthenes Sohtun ruh u la iakynduh ia u myntri kam pohiing halor kane ka kam.
Ha kajuh ka por, u Conrad u la ai khublei kyrpang ia u bah bah Michaeal Warjri ba sah ha Balakhawa, uba la satar ban leit sah ha katei ka khappud hapdeng kiba bun ki jingtynjuh.
Ha kawei ka liang, ka kynhun ki MDC ba ialam u bah Teinwel, kila pynsngew ha u Myntri rangbah ban leh kyrpang ia ki briew ba sah ha khappud da kaba ai lad ba kin rejister ia ki jaka, khlem da donkam siew pisa khnang ban pynskhem ia ka jinglong trai ka jaka ia ka jylla.
Kila kyrpad ia u Myntri Rangbah, ba un iakren ia ka sorkar Assam ban wanrah noh ia ka mukotduma jong u bah Michael sha Meghalaya na Assam.
Ka surok ha thain Balakhawa la mynjur ka Hima, ong u bah Prestone
Shillong: Haba kyntait ba ka jingshna surok ka Assam kan dei ka jingthmu kam ia ka jaka, u Symbud Myntri rangbah ka jylla, u bah Prestone Tynsong u la ong ba ia ka jingshna surok ka Assam ha thain Balakhawa, Ri-Bhoi la shah hadien ba ka Deputy Commissioner, Nongpoh ka la leit jurip ar sien sha katei ka jaka.
Haba kren myn hynnin ka sngi, u bah Prestone u la ong ba ia kane ka surok, la dep ai No Objection Certificate (NOC) ruh da ka Hima Nongspung.
“Ia ka surok PMGSY ha thain Balakhawa la ai NOC da u Syiem ka Hima Nongspung katkum ka jingtip jong nga bad ka dei ka surok PMGSY ha kaba ka sorkar Assam ne ka sorkar Meghalaya ruh ki lah ban leh ia kata, namar ba ka dei ka skhim ka sorkar pdeng”, la ong u bah Prestone.
U la bynrap, “Na ka Hima Nongspung ka la ai ia ka NOC bad dei halor kane ba ka Assam, ka la sdang ia ka kam”,u la ong bad bynrap, lehse ka Hima kala ai namar ba ka pyrkhat ba ki shnong kim ioh surok bad ki paitbah kin ioh surok ha katei ka thaiñ.
“Ha kaba iadei bad ka jingshna ia ka surok PMGSY ha thain New Balakhawa, la leit jngoh da ka Deputy Commissioner ruh sha jaka bad hadien la shah ban shna ka Assam”, la ong u bah Prestone.
U la ong ba ia kane ka rukom ban shah ban wan ki kam pynroi na Meghalaya ne na Assam la bud katkum ka rai jong ka sorkar barim kaba la iadoi hapdeng u Myntri Rangbah u bah DD Lapang bad u Tarun Gogoi mynshwa, tangba ki dei ban iapyntip shwa wanrah ia kano kano ka kam pynroi.
U la iathuh ba ka sorkar ka la ai jingbit ha ki Deputy Commissioner ba kin iasam jingtip man ka por hapdeng jongki shwa ban wan rah ia ki kam pynroi.
Hynrei haba kylli ba ka don ka mukotduma halor kane ka surok ha Kashari, u la ong, “Ngam tip ba ka don ka mukotduma halor ka surok ha ka Kashari. Ka PMGSY kam mut ba ai ka Assam ne Meghalaya hynrei ka dei jong ka sorkar pdeng”, u la ong.
U Symbud Myntri rangbah u la pynpaw ba ka long ka jingjia kaba sniew bok ba ki pulit ka Assam, ki la wan kem ia u bah Michael Warjri un shah kem ha ki pulit Assam ha ka jaka ka Meghalaya.
“U Myntri Rangbah u Conrad K Sangma u la iakren ia u Myntri Rangbah ka Assam halor kane ka jingjia”, la iathuh u bah Prestone.
U la ong ba ki pulit ka Assam ki lah ban wan sha Meghalaya, kumjuh ki pulit Meghalaya ki lah ban leit sha Assam hynrei ki dei ban pyntip mar kylliang ym ban shu rung ne kem ia ki briew kumba jia ha New Balakhawa.
U la ong ruh ba ka sorkar ka la bthah ia ka bor synshar district, SP ba kin iashong para ma ki ban pynthikna ban wanrah ia ka suk ka sain ha katei ka thain.
Sngew bynniaw, bym treh pyn thymmai ia ki shalan dewiong ki nongkhaii
Na ka ka liang ki lai seng ki la pyrshah jur ia kane ka rukom leh jong ka DMR kumjuh ruh ia u DMO ka Jaintia Hill kaba ym lah ban pdiang kat aiñ. Kumta na ka liang kine ki lai seng ki dawa na ka tnat DMR ba ka dei ban ai jingshai halor kane ka jingleh shilliang jong ka
Na ka liang ki nongialam seng ki kyrpad ia ka sorkar ba kan ailad ia ki paidbah ban renew ia ki chalan jong ki, kum ki por mynshwa khnang ba kan ym mih kano kano ka jingkulmar jong ka jingshalan dewiong ka ban sdang naduh mynta ka sngi 17.05.2019 haduh ka 31.05.2019, haka juh ka por ki lai seng ki kyntu ia u Chief Secretary ka sorkar jylla kumjuh ruh ia u Director ka DMR ban shim khia ia kane ka kam mardor, lym kumta ki lai tylli ki seng kin leit ban ujor da ka PIL sha Supreme Court jong ka Ri India.
KI JINGKYLLA KALI KIBA SHYRKHEI HA UPPER SHILLONG
Ha ki khyndiat bnai ba ladep, ki la don ar tylli ki jing kylla kali kiba shyrkhei bha ha ki bynta jong ka shnong Sawmer.
Ha ka 15tarik Jymmang 2019, ka don ka jingkylla jong ka khwai shynreh, kaba kylla ha Laimer shiteng bad ka shimpor ar sngi ban tan ia katei ka kali, na katei ka surok bah.
Ha shwa jong katei, ha ka 23tarik Kyllalyngkot 2019, ka la don sa ka jing kylla jong ka trok ramhah, ha khongdong jong ka shnong Sawmer bad katei ka shimpor shi sngi kynthih ban tan ia katei ka kali.
Baroh ar tylli kitei ki jing kylla kali, ki la buh ia ka jingeh kaba khraw ia ki nongleit nongwan, na kylleng ka Ri Khasi Jaintia, kiba sahkut sbak ban leit sha ka nongbah Shillong bad ban wan phai ruh kumjuh.
Da ki scheduled tribe certificate ba shu thok, ioh ki Khasi ha Assam
Shillong:Ka long kaba lyngngoh shi katdei, namar ba ki para Khasi jongngi, kiba don ha Assam, la phra snem kynthih, kim ju ioh ia ka scheduled tribe certificate, kaba shisha, hynrei ki ioh da kaba shu thok bad katei ka dei kaba la ai da ka Tribal Sangha, lane kaba dei ka seng jong ki jaitbynriew Bodo.
U Bah Morning Suja, Persident KSU Barak Valley, u iathuh ba dang mynta ka sngi, ka la poi ka jing ia mynjur bad U DC ka Cachar Hills District, na ka bynta ban ai noh nangne shakhmat da ka syrnot kaba shisha bad katei kan long beit na ka ophis jong U Deputy Commissioner, ym dei shuh lyngba jong katei ka Tribal Sangha.
U Bah Suja, u iathuh ba ki don haduh ar lak ngut ki Khasi Pnar, kiba sah ha Barak Valley bad kitei ki kynthup ha Cachar, Karimganj bad Hailakandi District bad kitei ki la ioh da ki syrnot ba shu thok naduh u snem 2011, lyngba ka jing pyniaid katei ka Sangha. U Bah Suja, u iathuh ba katei ka la buh jingeh kaba khraw ia ki samla Khasi, kiba leit pule, leit wad kam bad kiwei ki jingdonkam, kiba na shabar jong ka Barak Valley, namar ba lada ki wan rah ia katei ka syrnot sha Meghalaya ruh kim pdiang satia bad nangta lada ki leit sha kiwei pat ki Jylla ruh kim ithuh satia. “Lada iakhun kam shipai, lane pulit lei kim treh, ki shu tar beit ia kitei ki syrnot” ong shuh U bah Suja.
Lyngba katei ka jing ia mynjur mynta ka sngi, ka Barak Valley Khasi Jaintia Welfare Organisation (BVKJWO), kan dei ka seng, ka ban mynjur sha ophis jong U DC ka Cachar Hills, ha shwa ban ioh ia ka syrnot ba pura na ophis jong U DC.
U Bah Suja, u iathuh ba ki Khasi, kiba don ha them Barak, ki don mynta baroh ar lak ngut bad kitei kin hap ban pynioh da kawei pat ka scheduled tribe certificate kaba pura, namar ba baroh shi katta, ki la ju pyndonkam da katei ka certificate thok, kaba la ai da ka Tribal Sangha.
Bteng ka jingkhih ka diengphna ha Kongwang
Mih ka jingiashoh haba wad bai iing
Shillong:U Ajay Khuswaha, ha ryngkat U Kitabuddin bad U Akesh Singh Ali, ki la ujor ba ha ka 15tarik Jymmang, ha ka por 12baje shiteng synnia, U Baiaineh Bareh ha ryngkat bad lai ngut kiwie pat, ki la rung jubor ha iing jongki bad ki la ktah kti ruh ia kitei ki lai ngut.
Ha kawei pat ka jing ujor, U bah Lasky Sympli, ula ujor ba ha ka 15tarik Jymmang 2019, ha ka por 11baje mynmiet, U Baiaineh Bareh ha ryngkat bad U Bantei, ki la leit ban lum bai wai iing, na U Md. Kitabuddin (28), hynrei ki la shah shoh pynban bad shah pom da ki tiar kiba nep, ha U Kitabuddin ha ryngkat bad U Akhilesh Singh (25) bad uwei u samla uba dang 17snem bad kitei ki la mynsaw ialade, na ka jingshah shoh.
Bun ki dukan ha khlieh iew, ki bym don laisen, ujor ka KHNAM sha KHADC
Shillong: Ka KHNAM State Youth Wing, ka la ujor sha U Chief Executive Member ka Khasi District Council, ba myn hynnin ka sngi, ka la leit sha khlieh iew ban wad jingtip bad khynra ia ki dukan ki ba dang shu shna thymmai ha shilynter ka surok pyrshah ia ka parking lot jong ka MUDA. Kine ki dukan tap shiliang kiba khambun ki dei ki dukan thoh tim, ki dukan die shana bad kiwei kiwei. Ka seng ka pynpaw ia ka jingsngew sngewsih ban pyntip, ba baroh kine ki dukan kim don ia ki trading licence bad ki bar jylla ki ba trei ha kine ki dukan ruh kim don ia ki Labour Licence, bad lehse ka don ruh ka jingleh benami kaba jur.
Halor ka labour licence, ka ba kham sngewlyngoh ka long ba ki riew shimet ki ba la ioh bor na ka KHADC, ki leit sha kitei ki jaka ban pynbiang bad leit ban kular ban pynioh laisen bylla, ia ki bar jylla da kaba lum pisa na ki dukan jong ki. Ha U snem ba la dep ka seng ka la buh ka jingujor bad pynpaw ia ka jingpyrshah halor kane ka rukom pynbiang labour licence jong ka council, namar ki riew shimet kiba la ioh ia ka bor na ka council ban lum pisa na ka bynta ka labour licence kin pyrkhat kham bun shaphang ka jingiohnong ym kumno ban teh lakam ia ka jing jyllei ki mynder ri. Ka seng, ka lyngoh ba kumno ka council khlem da khot tender ka la shu ai sop sop ia kane ka kam sha ki briew ki ba lah ban dei ki ba don jingiadei bad ki nongmih khmat. Kane ka jingaibor ban pynbiang ia ka labour licence sha ki riewshimet kam dei kaba iaid katkum ka ain, namar wat ha ka Trading by non-Tribal Regulation 1954 ka bynta kaba 9(B) la thoh ba ka Executive Committee ka lah ban thung tang ia ki officers ka council na ka bynta kano kano ka kam kaba iadei bad kane. Kine ki jinglap ki pynshisha ba ka don ka jingiapher hapdeng kaei kaba ki MDC ki kren lane pynpaw sha u paidbah bad ki kam ki ba trei hapoh ka council.
Ka seng ka dawa ba ka KHADC ka dei ban khang mardor ia baroh kine ki dukan ki ba don ha Khlieh iew ha shilynter ka surok pyrshah ia ka parking lot jong ka MUDA, namar kim don ia ka trading licence bad ban ym ai lad ruh ia ki bar jylla ki bym pat ioh ia ki Labour Licence Card ban shong ha kitei ki dukan. Lada kam don ka jingshim khia halor kane ka bynta hapoh shi taiew ka seng kam banse ban shim da kiwei pat ki sienjam, ong ka kyrwoh na U Bah Thomas Passah, President KHNAM State Youth Wing.
Ba shah kynnoh ha ka Congress, peit shwa ialade, ong u bah Prestone
Shillong: Ka jingkynnoh ka Congress ba ka sorkar Meghalaya Democratic Alliance (MDA) kam don ka jingkitkhlieh ia u pud u sam hadien ka jingjia ha New Balakhawa, Ri-Bhoi, ka la pynbitar ia u Symbud Myntri Rangbah ka jylla u bah Prestone Tynsong.
Dang shen, u nongialam ka liangpyrshah u Dr Mukul Sangma u la kynnoh ba ka sorkar MDA ka dei ka bym don ka jingkitkhlieh ia ki paidbah bad ka jylla bad ka jingjia ba shah hiar thma ka iing u secretary ka Hima Nongspung u bah Michael Warjri bad ka jingshah kem jongu ha ki pulit Assam, ka dei ka jingpyndem ka sorkar Meghalaya ha ka sorkar Assam.
“Lada ka Congress ka kynnoh ba ka MDA kam leh eiei ia ka kam khappud, to ngin leit phai dien sha ka por ba la dep, ka sorkar Meghalaya United Alliance (MUA) ka synshar ia ka jylla kumba 15 snem bad kumjuh ka don ka sorkar Congress ha Assam ba long u Tarun Gogoi. Hangne ha Meghalaya la synshar ka MUA ba ialam u Dr DD Lapang bad hadien u Dr Mukul Sangma”, la ong u bah Prestone.
U la ong ba naduh ba u jop elekshon nyngkong ha u snem 2003, ‘bun ki snem la synshar ka Congress ha kane ka jylla.
“Ka jingkynnoh ka Congress ka long khlem jingkitkhlieh”, la ong u bah Prestone.
U la ong ba halor ka kam iakajia pud, ki myntri rangbah ka Meghalaya bad u Myntri Rangbah ka Assam, kin iashong hadien ka elekshon MP ban iakren ia kane ka kam.
Twa khyndew ha surok RBBJ
Shillong: Ka seng Southern Border Youth Welfare Association (SBYWA) jaka Lakadong bad Rymbai, East Jaintia Hills District Khliehriat ka la tap ia bun tylli ki jaka ha ka shilynter ka surok Rymbai Bataw Borgkhat Jelaupr (RBBJ Road) ka la don ka jingtwa khyndew ka jur bha khamtam naduh ka turn shnong Umsatai bad haduh Pynurkba bad kiwei de ki jaka hapoh jong ka thain.
Kane ka jingtwa khyndew ka la jia namar ka jingjur palat u slap hapoh ka thain ha kine ki sngi ba la dep bad mynta ruh ha ka por mynmiet. Shuh shuh katkum ka jinglap jong ka seng wat kawei ka kynroh kaba dang shu dep pyntrei bad pynshna ruh kaba don hajan ka shnong Lad wahwapung ka la twa biang ha kane ka por slap bad kane ka la jia lehse namar ka jingpyntrei torti da u contractor uba dei pyntrei ha kine ki por ba la dep naba tang shu hap slap ka la twa biang.
Kumta halor kane ka jingtwa khyndew ha baroh shilynter ka surok ka seng ka la dawa na ka tnad PWD (Road) Khliehriat ban phah ia ki puhshilum na ka bynta ban weng noh ia kane ka khyndew ba la twa bad ha kajuh ka por ka la kyntu ia ka tnad ban pyntrei bha ia ka kynroh kaba don na Wah shnong jong ka Ladwahwapung.
Khatduh ka seng ka la kyntu ia ki ar MLA jong ka District lane ia ki bor ba dei peit ban iakren bad ia tnad PWD (Road) ban leh ia kaba donkam khnang ba ki paidbah kin long kiba shngain ha ka leit ka wan, ong ka ka khubor ba la phah da u NL Talang. Genl Secretary SBYWA
Da ka said lait thaw ki nongshong kali, ba aksiden ba shyrkhei ha Umtrew
Nongpoh: Ha kawei ka jingjia aksiden kali kaba la jia myn hynnin ka sngi ha surokbah NH- 6 ha Umtrew, ki la don bun ngut ki briew kiba la mynsaw, namar ki la don haduh lai tylli ki kali kiba la iatyngkhuh kawei ia kawei pat, kata artylli ki trok bad kawei ka Maruti Car.
La ioh jingtip ba katei ka jingjia ka la jia myn hynnin ka sngi ha ka por 11 baje ei ei mynstep, ha kaba kawei ka trok kaba don ia u number AS-01-DD-9857 kaba hiar ha Shillong, namar ba btei ka taiar, ka la ryngkang ia u divider bad leit ban tynrah ia kawei ka ka trok kaba don ia u number AS-25-CC- 7364 kaba thmu ban kiew sha Shillong bad ha kaba kum katei ka por katei ka trok kaba thmu ban kiew sha Shillong, ka la leit ban rat pat ia kawei ka Maruti Car kaba don ia u number ML-10-A-7580 bad kaba iaid ha ka liang ka diang.
Wat ka jingiatyngkhuh kitei ki kali ka la long kaba ima, hynrei donbok ba kam shem la wanrah ia ka jingjia kaba sngewsih ne kaba shim ia ka jingim briew, hynrei ka la shu don tang ka jingiamynsaw, ha kaba ia kitei kiba la mynsaw la pynkit noh mar mar sha ki jaka sumar ha Nongbah Shillong, na ka bynta ban ioh ia ka jingsumar kaba biang.
Rai U Gomes, ban pynkut noh ia ka kam ialehkai bad un trei noh ia ka kam U Blei
U nongap kol ba snar, U Heurelho Gomes, ula dep rai ba un pynkut noh ia ka kam ialehkai jongu, ha ka Sngi Saitjain ka ban wan, lyngba ka jingialehkai phainal jong ka FA Cup. “Hadien ka jingialeh phainal jong ka FA Cup, ngan jubab ia ka jingkhot jong U Blei bad ngan long U Pastor” ong utei u snar nongialehkai ba khraw jong ka pyrthei.
U Gomes, u iathuh ba U Blei, ula khot ia u, na ka bynta ban shakri ia ka kam jongu. “U Blei, un iathuh ia nga shaei ba nga dei ban leit bad la sngew thikna ba ngan leit sha Brazil, namar nga kwah ban leit phai biang sha la ka jong ka Ri bad ba ngan iarap ia ki paidbah ha katei ka Ri”.
U Gomes, u iathuh ba ka niam, ka dei kaba kongsan bha ha u, ha ka mynsiem jongu, ha ka jingim jongu, hynrei u iathuh ba mynta ka jingsngew jongu ban shakri ia ka niam, ka la nang kham jur, na kaba ju long baroh shi katta.
U Gomes, ula don ha ka kam ialehkai phutbol la 17 snem kynthih bad ula kren shai, ba um ju don satia ka jing ujor pyrshah ia U Blei, namar u ong “Nga pan na U Blei, ba un ai ia ka iing, na ka bynta I Mei bad kumta, nga la ioh da kane ka sap ban long u nongialehkai”.
Ka Assam, ka shu lehkai ia ka Ri Khasi
Katba ka jia, ki jing shisha, ki kdew ba ka Assam, ka la shu lehkai ia ka Ri Khasi Jaintia bad kane ka jinglehkai, ka la kylla long ka kam pohjait kaba la i triem sat ha kine ki sngi, ha kaba ki briew jongka, naduh ki khar Nepali, ki pulit bad kiwei de ki paidbhur, ki shim kabu bad iai pyndik ia ki nongshong shnong kiba don sha khappud bad wat sha ki shnong, kiba jngai na u pud u sam bad kane ka pyni, ba ngi dei ka Jylla, kaba shu shah bad shu sngap.
Na ki hynniew tylli ki jylla jong ka dong shatei lam mihngi, ngim ju kham iohi, ban don ka jing ia kynad kaba jan man ka sngi, kumba long hapdeng ka Assam bad ka Meghalaya bad ha man ki jing ia kynad, ngi iohi, ba u paidbah, u dei u sohpdung bad lait na u paidbah, ym don shuh mano mano ba iarap bad iada ia ki bad kaba lyngngoh ka long ba ki pulit, ki majistor, kim ju ialeh satia, wat tang shisien ban pyni bor, halor katei ka kam shah thombor jong ki trai shnong lajong.
Ki jingjia lada dei ha Langpih, lane ha kiwei ki bynta jong ka West Khasi Hills, nangta ha Balakhwa lane sa kiwei ki bynta ka thain Ribhoi bad nangta sa sha Jaintia Hills, ngi iohi ba ki dei ki kam thombor ia u riew paidbah, ia u luk u lak, uba khlem tiar ialeh, hynrei, uba shu shah pynhiar kput na ka por sha ka por, tang namar ba u kam trai ia la ki jaka ki puta.
Ka jing khein poh jait jong ka Assam, ia ki Khasi, ka long kaba la palat than, haduh ba ka kham ieid ia ki Nepali kiba don ha Langpih ban ia ki Khasi bad katei ka paw shai, ba na ka daw jong ki Nepali, ki pulit Assam, ki pyniap ia 4ngut ki trai shnong Langpih ha u snem 2010 bad kam dei shuh tang katta, ka Assam, ka wan rung shaduh sha Balakhwa, na bynta ka jing shah pynjot ka iing briew bad kam dei ban iada, hynrei ban kem bad set phatok, ia uba shah shoh bad shah pynjot iing.
Ki nongialam sorkar lane ki nongialam paidbah, ki la pheil lut nadong shadong halor kane ka phang bad kam myntoi ban pyndik ia ki paidbah kiba shong sha ki khappud, hynrei, ka la bha, ba lada kim lah ban iada ia la ki jaka puta, ki la dei ban ailad ia ka Assam, ba kan pruid dak ia u pud jongka, namar ba ha shwa u snem 1972, ngi dei hi ki briew jong katei ka Jylla. [rms]
“Ka Jerusalem Bathymmai”
AIS Suja
Ngi la dep ban pule ia ka Jerusalem kaba hangne ha pyrthei ka Nongbah jong ka Ri Israel. Hynrei mynta ngin pule ia kata ka Jerusalem Bathymmai kaba wan hiar ba bneng na u Blei. Kata ka mut ba don artylli ki Jerusalem kaba ha pyrthei bad kaba ha bneng. To ngin ia peit ia ka dur ka dar jong kata ka Jerusalem kaba yn sa wan hiar na bneng sha kane ka pyrthei.
Shaphang kata ka Jerusalem Bathymmai, u Blei u la pynpaw ha u Ioanis ha ka dew lynnong Patmos. U Ioanis u la thoh ia kane ha ki snem 95 A.D da ka jingpaw u Blei ha u. U Blei u la paw ha u Ioanis shaphang kita ki ia kiba khadduh, ban iathuh sha ka pyrthei ia kiei kiei ki ban sa jia sa long shen ha kane ka pyrthei bad kaba kut jong kiei kiei kiba ha kane ka pyrthei ia kaba ki briew kin ioh tip ban pynkhreh ia la ka jingim.
Kumta, ka Jerusalem Bathymmai kan sa wan hiar hadien ba ka bneng ba nyngkong (Ba mynta) bad ka khyndew ba nyngkong kin leit noh, bad ba ka duriaw kam don shuh. Jingpynpaw 21:1. U Ioanis u ong – Nga la iohi ia ka Nongbah kaba Khuid, ka Jerusalem Bathymmai kaba wan hiar na u Blei na bneng” Jingpynpaw 21:2.
U (Blei) la kdew ha nga ia kata ka Nongbah kaba khuid ka Jerusalem kein ba ka wan hiar na bneng na u Blei …….ka jingshai jong ka kum u maw Jasper ba sngur eh kum u mawlein, ka don ka kynroh ba khraw bajrong. Ka don 12 ki khyrdop (Gates) ha kita ki khyrdop don 12 ki angel. Ki kyrteng ba la thoh halor jong ki, ki long ki kyrteng jong ki 12 jaid ki khun Israel.
Ha kata ka Jerusalem bathymmai don lai ki khyrdop na shaphang shatei, lai sha mihngi, lai shathie, lai shaphang sepngi. Ka don 12 ki nongrim, 12 ki Apostol jong u khun langbrot. Kata ka Nongbah ka long kaba sawdong (Square), lynter ka long kat ka pynkiang ka jingjrong jong ka mar ia ryngkat. Ka kynroh jong ka long 144 pruh (ka jingthew pruh jong ki angel) ym u briew. Ia ka kynroh la tei da u maw Jasper, la tei ruh da ka ksiar ba nylla kum ka iit ba sngur. La pynitynnad ia kata ka Nongbah da ki maw kordor kum u Jasper, u maw Sapheiros, u maw Kalkedon bad da u Emerald, bad ruh da u maw Sardonyks, u sardios, u Khersoleit, u Beryl, u Topas, u khrusuprasos, u hyakinthos bad da u amethyst. Kine barioh ki long ki mawkordor jong ka bneng ym jong ka pyrthei.
Ha ki khyrdop la buh ruh da ki paila tylli bad ia ka lynti bah la siang da ka ksiar nylla kum ka iit bashai lyngba. U Blei u khlem buh Temple shuh. U Blei bad uta u khun langbrot ki long ka Temple jong kata ka Jerusalem thymmai.
Kata ka Nongbah Jerusalem Bathymmai kam donkam ia ka sngi ne u Bnai, namar ka BUROM U BLEI ka pynshai ia ka. Ia ki khyrdop jong ka yn ym khang namar ka miet kam don shuh hangta.
Ka bym khuid ne ba ijli kan ym ioh ban rung hangta hynrei tang kita kiba don kyrteng ha ka Kitab ka Jingim jong u Khun Langbrot. Jingpynpaw 21:1-27.
Ka jingheh kata ka Jerusalem thymmai ka long khadsan spah mail sawdong ka mut 2400 kilometre, wow ka kamra bah!. Ka dei ka Nongbah jong ka Bneng.
Kane ka Nongbah jong ka Bneng ka long ka jingtei ia kaba ka khmat kam shym la iohi ki shkor kim shym la iohsngew bad kim shym la mih ruh ha ka dohnud u briew, ba ki long kita kiei kiei ia kiba u Blei u la buh lypa” Jingpynpaw 21; 22. 1 Korinth 2:9.
Ha kane ka Jerusalem Bathymmai don ka wah basngur ka um ka jingim, ka phyrnai kum u mawlein, ha baroh arliang ka wah don u Dieng ka Jingim uba sei ia ki 12 ki jingsei soh ha la u bnai, ki sla uta u dieng ki long ban pynkhiah ia ki jaid bynriew. Ha ka Jerusalem thymmai ym don miet shuh ym donkam sharak ne jingshai naba u Trai u pynshai ia ki bad kin shynshar sha ki bym jukut ka jingiap jingpang kim don shuh hangta. Jingpynpaw 22:1-5.
U Jisu u dei u nongpynkhreh pynkhrum ia kane ka Jerusalem thymmai, u la jan dep un wan noh sha kane ka pyrthei. Namar kata – suk kita kiba la sait ai ki jain kup ba kin ioh ka hok ban wan sha uta u Dieng ka jingim, ba kin ioh leit bsut lyngba da kita ki khyrdop sha kata ka Nongbah. Shabar te ki long ki ksew, kiba ai ksuid, ba kyreit, kiba pyniap, ba mane bleithaw bad kiba ieit ia ka lamler” Jingpynpaw 22:14-15.
Ka mut hangne, ba kiba pop te kin ym ioh leit bsut sha kata ka Jerusalem Bathymmai hynrei tang kita kiba la sait ia ki jain kup jong ki ha ka snam u Khun langbrot jong u Blei.
Namarkata to uta u bymhok un nangleh bymhok uba tngit to un nangtngit: uba hok to un nangleh hok, uba khuid to un nang khuid” Jingpynpaw 22:11. Amen.
Kam ka HNLC, ba ka ioh kurup ia ka pistol na met U bah Lieh, ba la ai da ki pulit
Thmu ban plie ia ka ISBT ha U Nohprah 2019
Shillong: Ia ka Inter State Bus Terminus (ISBT) ka ba don ha Mawlai Mawiong rim ynsa plied noh da kumno kumno ruh ha u bnai Nohprah 2019. Ia kane la iathuh da u bah P T Sawkmie u MLA ka Mawlai Constituency ha ka jing leit jurip ia kane ka jaka mynta ka sngi.
![]() Ha ka jing jurip jong u MLA kane ka thain la shem ba ka jing pyntrei ia kane ka steshon bus ka ba long kawei na kiba heh bad ba nyngkong jong ka jylla,ka dang iaid shaid shaid bad ka sah sa tang 20 % eiei.
Lah ban pynkynmaw hangne ba ia kane ka project la sdang ban trei naduh u snem 2014 bad namar ba u myntri ka tnad transport la kular ba kane ka station bus kan sdang trei kam mynta u bnai Jymmang 2019 hynrei namar ba kam shem la urlong kumta u la pynlong ia ka jing jurip ha ka sngi.
Ha ka jing ia kren bad ki lad pathai khubor u MLA ka Mawlai u bah PT Sawkmie u la ong, “Kane ka project ka la khamslem bad lada ngi shu ieh kumto nga tharai kan nang slem shuh shuh.”
“La khmih lynti ba ka jing dep jong kane ka ISBT kana ai kam ia shibun ki samla ki ba niah kali kamai namar ba baroh ki bus kiba wan na shabar kin hhap sangeh hangne bad ki passenger kin hap shong da ki local ban rung sha Nongbah”.
|
Ba wan rung ki bar Jylla, thaw ka HANM, da ka AIOC
Shillong: Na ka jingwan rung ki bar jylla, ka seng Hynniewtrep Achik National Movement ka la thaw ia ka Anti Influx Operation Movement (AIOC).
![]() Ka AIOM kan sdang ban trei kam naduh ka 4 tarik u Jylliew 2019 ha kylleng ka Sor Shillong bad ruh ha ki ba bun ki bynta jong ka jylla, da kaba kan sdang ban khynra bad talasi ia ki mynder khamtam kito kiba wan na Bangladesh bad ki bym biang ki kot ki sla.
Kane ka long shi bynta ban khang lad ia ki mynder ba kin wan knieh jubor da ki buittuh jong ki ia ki bylla sngi bad ki kamai kajih jong ki samla ki hynniewtrep.
Haba kren ha kane ka jingialang u President ka HANM u Lambok Kharbani u la ong, “Labun bah ki bar jylla ym tang ha sor wat ha khap sor ruh kumjuh kawei ka daw ka long ba ka sorkar kam don ia ka ain ka ba khlain bad kam pat lah ban pyntrei kami a ka ILP. Ban shu sngap tang ia ka sorkar kan wan rah ia ka jing ma ia ka jait bynriew jong ngi.”
U President ka HANM u la ban jur ruh ba ka daw ba la jia kumne kadei jing bym kitkhlieh jong ki Syiem bad ki Dorbar shnong.
“Kat kum ka jing lap jong ngi naduh u snem 1986 – 1987 la shem ba ki mynder ri ki la ioh ban bsuh haki shnong ki thaw jong ka bri u Hynniewtrep ka dei lyngba ki Syiem bad ki Dorbar shnong,” la ong u Lambok Kharbani ha ka ba u la bynrap ba ka seng kan peitngor bha ia ki Dorbarshnong kumjuh ruh ia ki Syiem khnang ba kin ymlah ban ai NOC kulmar ia ki bar jylla bad wat ia ki Company ruh.´
Ki dkhot jong ka AIOM ki kynthup ia U Bah Bobby Basaiawmoit, Chairman, U J Sangma, Vice Chairman, U Bah Nelson Kharbani, Secretary, Bah Goldenstar Khongwar, Asst Secretary. La jied ruh ia ki hynriew ngut ki Organising Secy Luwin Syiem,Andrew Shangpliang, Samborlang Tron, u Arwan Syiemlieh bad u Sainkupar Basaiawmoit bad la jied ruh ruh ia ki 15 ngut ki dkhot na Upper Shillong bad 15 ngut na HANM Mawlai ban long kum ki Volunteer.
|
Ioh jingmut thymmai U Conrad, ka surok shang pyrthei na Umiam sha Mawmaram
Shillong:Khnang ban pyllait ia ka dheng kali ha sor bah Shillong, kaba la pynsyrtok haduh katta katta ia ki nongleit nongwan, ka sorkar Meghalaya hapoh ka jingialam jong u myntri rangbah ka Jylla u Conrad K Sangma ka la shem ia kawei ka lad, kata da kaba pynlong ia ka surok na Umiam sha Mawmaram lyngba ka shnong Mawmih kum ka surok ban iaid ki nongwan jngoh kai pyrthei kiba thmu ban leit jngoh kai ia ka sohra bad kiwei ki jaka ki ba itynnad.
Ia kane la iathuh u Myntri Rangbah ka Jylla u Conrad K Sangma lyngba ka whatapp group “CMO Media” hadien ka jingleit jurip jong u ia ka ne ka lynti mynta ka sngi.
![]() Ia kane ka jingleit jurip la synran lang da u Secretary ka PWD U Bah P.R Marwein, u Chief Engineer, Roads u L.D Suchiang lem bad kiwei ki ophisar jong ka Tnad PWD.
U Myntri Rangbah ka Jylla u la ong ba ia kane ka surok, yn sa maramot bah pynbha ia ka khnang ba ki nongiaid lynti nangne kin suk ha ka leit ka wan jong ki, khamtam namar ka long ka jaka ka ba itynnad bad kaba lah ban iohi kyrhai ki jing aiei jong ka mariang.
Kane ka surok ka iaid na Lad umsaw sha Mawlyndep, Mawmih bad kan poi ha Mawmaram, kaba dei u pud jong ka East bad West Khasi Hill District ka jngai kumba 40 kilometer eiei.
|